Nhà đất hạ giá, nhiều ngân hàng (NH) lại đưa ra các gói cho vay mua nhà với lãi suất “hấp dẫn”, thời gian trả nợ kéo dài đến vài chục năm sau khiến nhiều người có thu nhập trung bình nhưng chưa có nhà ở hy vọng sẽ mua được nhà từ nguồn vốn vay này.

Hàng loạt NH thương mại có chương trình cho vay mua nhà. Tại NH HSBC, lãi suất cho vay mua nhà được tính 9,99% cho 3 tháng đầu tiên, với khoản vay lên đến 70% giá trị căn hộ dự định mua, thời hạn vay trong 25 năm. Còn NH Việt Nam Thịnh vượng VPBank giới thiệu cho vay mua nhà với hạn mức tối đa lên đến 100% giá trị căn nhà dự định mua, trong thời hạn 20 năm. NH TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) thì cho biết, sắp đưa ra chương trình cho vay mua nhà với lãi suất 12%/năm cố định trong 2 năm đầu tiên, từ năm thứ 3 lãi suất cho vay sẽ bằng lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng cộng với 2%... Hầu hết các NH đều có 2 hình thức cho vay và tính lãi suất, hoặc trên dư nợ gốc hoặc dư nợ giảm dần.

Trước khi vay mua nhà, người vay cần tìm hiểu kỹ về điều chỉnh lãi suất. Ảnh: TL

Các khoản vay vốn cá nhân thường là khoản vốn vay trung và dài hạn, do đó lãi suất vay điều chỉnh theo biên độ các NH đều có biên độ lãi suất và quyền được quyết tăng giảm lãi suất tùy theo cấp của đơn vị cho vay. Thực tế, đa số mức lãi suất ưu đãi cho vay mua nhà chỉ áp dụng trong khoảng 3 - 6 tháng hoặc cùng lắm là 1 năm đầu tiên, tùy NH. Sau đó, các NH sẽ áp dụng lãi suất cao hoặc thả nổi theo hướng vài tháng sẽ điều chỉnh lãi suất một lần theo mức lãi suất huy động cộng với khoản chênh lệch nào đó.

Chính vì vậy, người vay sẽ khó xác định cụ thể mức lãi suất phải trả trong tương lai (vì lãi suất huy động có thể tăng, giảm khó lường), mà phần lớn khả năng là sẽ tăng cao hơn trong suốt quá trình vay do nguy cơ lạm phát. Trong khi đó, thời gian trả nợ có thể kéo dài đến 10 năm, thậm chí như vay HSBC có thể đến 25 năm sau. Do đó, khi vay, người mua phải có thỏa thuận cụ thể về mức lãi suất sau này, tránh tình trạng lãi suất bị đẩy lên cao ngoài ý muốn. Trong hợp đồng vay, cần thỏa thuận cụ thể thời gian điều chỉnh lãi suất cũng như mức tăng - giảm lãi suất được hình thành trên cơ sở nào, tránh trường hợp sau thời gian ưu đãi lãi suất, các NH có thể áp mức lãi suất cho vay đến 18%/năm thì người vay vẫn phải chịu. Bên cạnh đó, nhiều NH còn thu phí “phạt” đối với khách hàng có nhu cầu trả nợ trước hạn, thường từ 1% - 5% trên số tiền trả nợ trước hạn. Vì thế, người vay cần lưu ý để xác  định mức phí phải trả cho NH, cụ thể như vay trong 5 năm, nếu bên vay trả nợ trước hạn trong năm đầu tiên hoặc năm thứ hai thì NH sẽ thu mức phí nào, hoặc trả vào những tháng đầu tiên của năm thứ 5 thì NH có bị tính phí hay không...

Người vay cần cân nhắc kỹ càng năng lực trả nợ của mình, cân nhắc điều chỉnh giữa thu nhập và nhu cầu tài chính trong thời gian vay. Đặc biệt, các trường hợp vay mua nhà ở các dự án có sự liên kết giữa chủ đầu tư và NH cần tìm hiểu kỹ. Thực tế cho thấy, khi vay để mua ở những dự án này, không ít người đã khổ vì sự “nhập nhằng” về mức tiền mà khách hàng được vay trên thực tế. Bởi, việc định giá tài sản của NH thường thấp hơn so với thị trường nên nhiều người không được vay đủ tiền như dự kiến. Dẫn đến, sau khi đặt cọc mua nhà, lại phải xoay xở đi vay tiếp, thậm chí là vay lãi suất cao. Cũng không ít trường hợp người mua vớ phải dự án “treo”, hoặc chậm tiến độ, căn hộ bị chậm bàn giao, khiến người mua vừa phải kéo dài thời gian đi thuê nhà, vừa phải lo trả lãi NH…

Năm 2011, những người vay để đầu tư bất động sản đã “chết đứng” khi lãi suất tăng vọt từng tháng, từ 13 - 14% lên 25 - 26%/năm. Và đến nay, dù lãi suất đã được điều chỉnh giảm, nhưng rất nhiều khoản vay này vẫn phải chịu mức lãi suất cao vì những điều kiện ràng buộc trong hợp đồng trước đó. Với thực trạng lãi suất của các NH có thể biến động khó lường, những người đang có nhu cầu vay để mua nhà cần cân nhắc kỹ lưỡng, nếu vay phải yêu cầu nhân viên NH tư vấn rõ ràng, cụ thể, không nên “ngợp” trước ưu đãi lãi suất trong thời gian vay đầu tiên mà vội vàng quyết định!

(Theo Báo Pháp luật & Xã hội)